Konferans çevirmeni olmak isteyen öğrenciler için tavsiyeler

Konferans çevirmeni olmak isteyerek, dillerle içli dışlı çalışma imkanı sunan bir kariyer programına yönelik ilk adımı atmışsınız demektir. Eğer konferans çevirmenliğini daha önce birkaç kez duymuşsanız fakat tam olarak nasıl olunur ya da neler gerektirir gibi sorularınız varsa, aşağıda verdiğimiz bilgilerden yararlanabilirsiniz.

Konferans çevirmeni olmak için neler yapabilirim? Aşağıda bulunan soruların cevaplarını teker teker inceleyelim.

• Konferans çevirmeni neler yapar?
•  Eğitim almadan konferans çevirmeni olabilmem mümkün mü?
•  Bir mütercim-tercümanlık bölümünde konferans çevirmenliğine dair neler öğrenebilirim?
• Bir konferans çevirmeni olabilmek için ne tür kişisel özelliklere ihtiyacım var?
• Okul Seçimi: Nelere Dikkat Etmeliyim?
• Nasıl Hazırlanabilirim?
• Bir konferans tercümanın hayat tarzı bana uygun mu?
• Eğitimini almış olduğum diller ben eğitim programı bitirip iş aramaya başladığımda tercih edilen diller arasında olacak mı?
• Eğitimi tamamladıktan sonra iş bulabilecek miyim?

 

Konferans çevirmenleri veya diğer adıyla Simultane tercümanlar ne yapar?

Konferans çevirmenleri

• Konuşmacıların hem kendi ana dillerini kullanmak hem de karşılıklı olarak birbirlerini anlamak istedikleri çok dilli tüm ortamlarda köprü görevi üstlenirler.
• Yazılı çeviri yapmazlar: çevirmenler metinlerle çalışırken, tercümanlar sözlü bir şekilde fikirleri aktarırlar.
• Sadece söylenenleri tekrar etmek değildir görevleri: bir dilde ifade edilen fikirleri başka bir dilde anlamı, konuşmacının nüansını ve tonunu da korumaya çalışarak mümkün olduğunca hedef dilin ifade tarzına uygun olarak aktarırlar.
• Ardıl çeviri: Ardıl çeviri esnasında tercümanlar, katılımcılarla beraber toplantı masasında oturur ve herhangi bir teknik donanım kullanmaz. Çevirmen konuşmacının sözlerini bazen not alma yöntemine de başvurarak dinler ve ardından da hedef dile aynı mesajı aktarır.
• Simültane çeviri: Simültane çeviride, tercüman ses geçirmez bir tercüme kabininde konuşmacının söylediklerini kulaklık vasıtasıyla duyup aynı anda hedef dile tercüme ederek mikrofon ile dinleyicilerin kulaklıklarına aktarması şeklinde gerçekleşir.
• Fısıltı ile çeviri: Bir veya iki katılımcının çeviriye ihtiyaç duyduğu toplantılarda kullanılan ve ses sistemi kurulumuna ihtiyaç duyulmayan eş zamanlı şekilde yapılan tercüme çeşididir

 Eğitim almadan konferans çevirmeni olabilmem mümkün mü?

Belki de: Bazıları bunu başardı, bazıları ise hala başarmaya devam ediyor…

• Tarihteki ilk simültane tercümanlar, 2. Dünya Savaşı öncesinde simültane çeviri hizmetini sunanlar ve sunmak zorunda kalanlar olduğu için kendilerini eğitmekten başka çareleri yoktu. Fakat sizin aynı süreçlerden geçmeniz illa ki gerekli değildir.
• 1970li yıllardan beri, disiplinler arası çalışmalar simültane çeviri sürecindeki karmaşık ve zorlu süreçleri çözümlemiş ve aynı zamanda daha etkili ve verimli öğretme metotlarının gelişmesini sağlamıştır.
• Sistematik bir eğitim süreci günümüzde herhangi bir alanda uzmanlık kazanmak için en önemli yöntemdir.
• Diğer stajyerler ile ve deneyimli hocaların rehberliğinde geçecek olan uygulamaya dönük çalışmalar gereklidir.

 Bir mütercim-tercümanlık bölümünde konferans çevirmenliğine dair neler öğrenebilirim?

Tercüme yapmayı ya da daha da özelleştirirsek;

• Konuşmacının tam olarak ne söylemeye çalıştığını anlamayı
• Konuşmacının sözlerinin arasında yatan gizli anlamları çözebilmeyi
• Bağlam içerisindeki mesajı kavrayabilmeyi
• Bu mesajı ardıl veya eş zamanlı olarak karşı tarafa iletebilmeyi
• Özel bir not alma tekniği öğrenebilmeyi
• İşinize yarayacak bir sözcük dağarcığı oluşturabilmeyi
• Halk içinde konuşma kabiliyeti kazanmayı
• Stresli durumlarla başa çıkabilmeyi
• Kendi mesleğinize ait terimleri öğrenmeyi
• Profesyonel bir meslek hayatı için önceden hazırlanabilmeyi

 Bir konferans çevirmeni olabilmek için ne tür kişisel özelliklere ihtiyacım var?

İşte bir tercüman olmak istiyorsanız sahip olmanız gereken belli başlı özellikler:

• Kendi ana dilinizi çok etkin bir şekilde kullanabilme yeteneği
• Ana diliniz dışında kalan diğer tüm bildiğiniz diller üzerinde uzman olabilmek
• Bu dillerin konuşulduğu ülkelerin kültürlerini çok iyi tanımak
• Diğer insanlar arasında iletişim için köprü görevi görebilmeyi üstlenmek
• Hem meraklı olmak hem de günceli takip edebilmek
• İyi bir eğitim almış olmak (en azından ön lisans diplomasına sahip olabilmek)
• Konsantre olabilme ve odaklanabilme kabiliyeti
• Düzgün konuşma kabiliyeti
• Güler yüzlü olmak ve yakın ilişkiler kurabilmeye açık olmak
• Sakin kalabilmeyi başarabilmek

 Okul seçerken nelere dikkat etmeliyim?

• Okul seçimi iyi bir konferans tercümanı olabilme yolundaki en önemli adımlardan bir tanesidir. Sizlere seçimleriniz konusunda yardımcı olabilmek ve karar vermenizi kolaylaştırabilmek için AIIC düzenli olarak dünya üzerindeki konferans tercümanlığı eğitimi veren kurumlarla iletişimi geçmekte ve onlara bir takım sorular yöneltmektedir. Bu çalışmanın en son yapıldığı dönemde 178 tane kurumla iletişime geçilmiştir ve bu kurumların cevapları online olarak yayınlaşmıştır. Bazı kurumlara ise yanlış iletişim adresi gibi nedenlerle ulaşılamamıştır ve onların adlarını en azından şu an için listede bulamayabilirsiniz.
• Eğer hala okul seçiminizi yapmadıysanız ayrıca Okul Yönetmelikleri bölümüne göz atabilir ve burada geri dönüş yapan okullarla ilgili tüm bilgilere ulaşabilirsiniz.
• Okulları ve eğitim programlarını karşılaştırırken sizin için önemli olan belirli kriterlere göre de arama yapabilirsiniz. Ayrıca bu konudaki size yardımcı olabilecek rehberimize de sizin için en iyi eğitimin nasıl olabileceği konusunda da danışabilirsiniz. Bunların yanı sıra, ayrıca aşağıda vermiş olduklarımız da size okul seçiminde yarar sağlayacak diğer unsurlardır:
  • Aceleci olmayın. Konferans tercümanının hem dil konusunda uzman hem de genel kültürünü mümkün oldukça geliştirmek için zamana ihtiyacı vardır.
  • Üzerine eğitim alacak olduğunuz dilin konuşulduğu bölgelerde yaşamak, çalışmak veya zaman geçirmek için girişimlerde bulunun. Ne kadar çok o dilin kültürünü yakından tanırsınız, o kadar çok o dili anlama ve ifade etme yetiniz gelişecektir.
  • Seçiminiz bir ön lisans programından ziyade bir lisans programına yönelik olmalıdır. Lisans programları öğrencilerin dilde belli bir uzmanlık kazanmış olduğunu varsayarak size daha çok işin teorik ve uygulamalı kısımlarında eğitim vermeye çalışacaktır.
  • Eğer gitmek istediğiniz okulun bir hazırlık sınavı varsa, bu sizin gözünüzü korkutmasın. Hazırlık sınavı sizin mevcut olan bilgi seviyenizi ölçerek sizin programa hazır olup olmadığınızı değerlendirmek açısından oldukça yararlıdır.
  • Ayrıca okul müfredatını da incelemeyi unutmayın:
    • Okul herhangi bir kariyer fırsatını sunuyor mu?
    • Bu bölümde açılan sınavlar sizin gerekli olan özel yeteneklerinizi geliştirmede size yarar sağlayacak mı?
    • Alacak olduğunuz eğitim deneyimli tercümanlar tarafından mı verilecek?
    • Eğitim alacak olduğunuz dil kendisinin ana dili olan öğretmenler var mı?
    • Eğitim programı hem ardıl hem de simültane tercüme konusunu kapsıyor mu?
    • Uygulamaya yönelik dersler müfredatta yer alıyor mu?
    • Son olarak, seçiminizi yapmadan önce birkaç okul ziyaretinde bulunabilir ve derslere katılarak gözlem yapabilirsiniz. Ayrıca bölüm hocaları ve öğrencileri ile de konuşarak yardım alabilirsiniz.
    • Nasıl Hazırlanabilirim?

• Herhangi bir eğitim programına başlamadan önce başarı oranınızı yükseltmek için aşağıdakileri deneyebilirsiniz:
  • Bildiğiniz tüm dilleri o dillerde etkili okuma yaparak, TV seyrederek ve müzik dinleyerek geliştirin.
  • Ana dil kullanabilme yetinizi geliştirin.
  • Bildiğiniz dillerin konuşulduğu ülkelere giderek kültürüyle içli dışlı olun.
  • Dünya ve çevrenizde olup bitenler hakkında daha fazla araştırma yapın.
  • Genel kültürünüzü artırın.
  • Uluslar arası gündemi takip edin.
  • Bilgisayar kullanmayı öğrenin.
  • Stresle başa çıkabilmenin yollarını öğrenin.
  • Geri bildirimde bulunma yeteneğinizi geliştirin.
  • Tüm staj seçeneklerini dikkatli bir şekilde araştırın.

Bir konferans tercümanının hayat şekline uygun muyum?

Bunun cevabını aşağıdaki küçük testi inceleyerek bulabilirsiniz.

Soru	AIIC Çalışanları	Freelance
İşi alabilmek için bir testten veya yarışma türünde bir elemeden geçmem gerecek mi?	Evet	muhtemelen
Rekabetçi bir profesyonel hayat profili geliştirmeli miyim ?	Hayır	gerekli
Kendi işimi kendim kovaladıkça mı elde edeceğim?	Hayır	evet
Genelde aynı kurum/kurumlar için mi çalışacağım?	Evet	tercihe bağlı
Çeviri büroları veya başka kişilerle çalışma imkanım var mı?	Hayır	Evet
Haftalık çalışma saatlerime işveren mi karar verecek?	Evet	Hayır
Sözleşme imzalamak zorunda mıyım?	pek sık değil	Evet
Düzenli bir gelirim olacak mı?	Evet	Hayır
Mesleğin kişisel olarak yararları var mı?	Evet	değişiklik gösterir
İstediğim yerde yaşayabilir miyim?	şüpheli	Evet
Sık sık iş seyahatlerine çıkmak zorunda mıyım?	pek değil	Genelde
Dilimi geliştirmek için başka ülkelere gitmem gerekir mi?	Belki	Belki
Herhangi ulusal veya uluslararası bir organizasyona ya da derneğe üye olmam gerekir mi?	Evet	önemli

 Eğitimini almış olduğum diller ben eğitim programı bitirip iş aramaya başladığımda tercih edilen diller arasında olacak mı?

• Cevaplanması ve tahmini zor olan önemli bir soru!
  • Hangi dilleri seçeceğinize eğitim programına başlamadan önce karar vermeniz gerekmektedir. Bazı dil çiftleri diğerlerinde göre daha çok kullanışlı ve yaygın olabilir. Fakat ilerleyen yıllarda oldukça yaygınlaşacak olan dillerin de olduğunu da göz önünde bulundurabilirsiniz.
  • Hiç şüphe yok ki İngilizce hala bu alanda birinciliği elinde tutmaktadır ve her zamankinden çok daha fazla insan tarafından konuşulmaktadır. Özellikle kendi ülkenizde çalışmak istiyorsanız dil çiftlerinizin İngilizce- Türkçe olmasını istemeniz muhtemeldir.
  • Uluslar arası bir organizasyon için kurum içi veya freelance mi olarak çalışacağınız konusundaki tercihiniz de aynı zamanda dil seçiminizi etkileyen önemli bir faktördür.
  • Son zamanlarda AIIC Tercümanlar Komitesi tarafından yapılan bir araştırma gösteriyor ki, personel değişimleri ve emekli olanların sektör üzerindeki etkisinin artmasıyla, uluslararası kuruluşlar geleceğe yönelik olarak eğitim ihtiyaçları ve tercümanların değişen ihtiyaçlarını belirlemek için okullar ile işbirliği içerisinde bir çalışma yürütmektedir.

Eğer uluslararası bir organizasyonda yer almak istiyorsanız, söz konusu kuruluşların web sitelerini takip ederek açık pozisyonları veya sizin dil çiftinizden ne sıklıkla başvuru alımlarını kabul ettiği gibi bilgileri takip ederek işe başlayabilirsiniz.