İYİ TERCÜME YAPABİLMENİN SIRLARI
” Bir çok kişi çeviri yapmanın kolay bir şey olduğunu ve sadece kelimeleri bir dilden diğer dile çevirmekle başarılabileceğine inanır. Ancak işin içine girdiğinizde tercüme yapmanın o kadar kolay olmadığını görürsünüz. Tercüme yapabilme işi oldukça karmaşık ve yetenek gerektiren bir iştir. Bir dilde yazılmış olan bir yazıdaki duygu, heyecan ve düşünceleri aynen başka bir dile aktarabilmek profesyonel çevirmenlik becerisi gerektirmektedir.
Günümüzde gerek internet üzerinden hizmet veren çeviri ve tercüme siteleri vasıtasıyla olsun gerekse tercüme büroları aracılığıyla olsun çeviri yaptırabilmek oldukça kolay ve yaygın bir hal almıştır. Ancak yine de her çeviri yapan kişinin yaptığı tercümenin güvenilir olup olmadığı tartışmalıdır. Bu makalemizde gerek oral ( sözlü) çeviri ipuçlarını gerekse yazılı tercüme ipuçlarını sizlerle paylaşacağım.
Sözlü tercümede en fazla dikkat edilecek hususlar
Mütercim tercümanlık mesleğinde belki de en zor beceri simultane çeviri yapabilmektir. Bunu başarabilmek için simultane yani anında tercüme yapan kişinin
- Yaşamın çok değişik alanlarında geniş bir bilgi dağarcığı ve kelime bilgisine sahip olması
- Çevirisi yapılan konuşmanın anlam ve önemini analiz edebilmeli,
- Konuşma metni çevirisi yapıyorsa metindeki en can alıcı kritik bölümleri tahmin edebilmeli,
- Geniş ve zengin bir sözlük bilgisine sahip olmalıdır. Bunun yanı sıra hızlı kavrama, zeka ve kıvraklık gibi meziyetler de oldukça büyük öneme sahiptir.
İyi Bir Tercüman Olmak İçin Neler Yapmalısınız?
- Kendinizi konuşan kişi yerine koyabilmeli ve ona göre cümleler kurmalısınız
- Konuşmanın veya söylevin ana fikrini bilmelisiniz. Bu durum sizin tercüme yorumunuzu da etkileyecektir.
- Tercümede kullanılan özel anlamlı sözcüklerin ve terimlerin anlamını açıklamaktan kaçınmamalısınız.
- Karşı tarafın simultane tercuman veya çevirmen ile dostane ilişkiler geliştirip birbirinizin açıklarınızı kapatmaya yardımcı olmalısınız.
- Her kelimenin söylenişine dikkat etmeli ve hatırda tutmalısınız.
- Konuşmanın sonunda konuşulanları kısaca özetleyip toparlanmalısınız.
- Hızlı reaksiyon vermeli ve baskı altında ki ortamlarda bile tercüme yapabilmek için özel çalışmalar yapmalısınız.
- Bulunduğunuz ortama kendinizi kaptırın ve asla küçük hatalara takılmayın. yoksa konuşmanın devamını tercümede zorluk yaşarsınız.
Yazılı tercümede en fazla dikkat edilecek hususlar
Yazılı tercüme, diğer çeviri türlerine göre daha değişik ve özel bir çeviri türüdür. Kural olarak ani reaksiyon göstermeye ihtiyaç bulunmamaktadır. Düşünmek, tasarlamak, en iyi kelime değişkenlerini seçmek, sözlüğe bakmak, bir uzmana danışmak gibi bir çok seçeneğimiz bulunmaktadır. Diğer tercüme dallarında olduğu gibi kaynak dilin ritm ve estetiğini taşıyabilmek en önemli meziyet ve gerekliliktir. Bunu yaparken de ana metinden uzaklaşmamak gerekmektedir.
En önemli yazılı çeviri kuralları Aşağıda Listelenmiştir
- Kelimeleri değil kelimenin cümledeki anlamının çevirisini yapınız!
- İçgüdü ve sezgilerinize güveniniz. Zor metin çevirilerinde sezgisel yaklaşımlar daha olumlu sonuç vermektedir. Çünkü dillerimiz farklı da olsa insanlığın ortak değer yargılarını ve düşünce sistemini beynimizde taşıyoruz.
- Yaptığınız çeviri yabancı dilde ise o yabancı dilin uzmanını veya o dili anadili olarak konuşan birisine çeviri metnini okutunuz.
- Kendi bilgi ve beceri düzeyini aşan çeviri işi ve projelerini asla kabul etmeyiniz. Yetenek ve uzmanlık zamanla gelişen yönlerdir. Bir dili iyi konuşamamak o dilde iyi çeviri yapılamayacağı anlamına gelmez.
- İyi çeviri yapmak için en önemli ipucu ise yaptığınız tercümeye özennin ve yaptığınız işe zaman ayırın! ”
Bir Önceki yazımızda Simultane Ve Ardıl Çeviri konusunu ele aldık.
Lütfen yazımız hakkında görüş ve önerilerinizi bizlerle paylaşınız.